sokot

بنام خدا

سکوت

فرامرز ملاحسین تهرانی

سکوت یکی از مراحل عالی تمرکز است. عدم دخالت قوه تفکر و تحلیل و تفسیر موضوعاتی که اصلا قرار نیست در مدتی که روزه سکوت برقرار است بدان پرداخته شود، در دو شکل سکوت بیرونی و سکوت درونی عملی می گردد. یعنی علاو ه بر اینکه عامل به سکوت در طول مراحل تمرین از حرف زدن با دیگران امساک می ورزد، گفتگوی درونی خویش را نیز متوقف می سازد. گفته می شود که هر انسانی در طول ساعاتی که بیدار است 20 تا 30 درصد از گفتگوهایش به شکل دیالوگ با دیگران است و بقیه این مدت به گفتگوی درونی با خویش و یا اشخاصی که در ذهن و خیال آنها را پرورانده، مشغول است. پس اگر قرار باشد که انسان به منظور تمرین معنوی، سکوت اختیار کند می بایست علاوه بر رعایت سکوت در عالم واقع و مردم پیرامونش، به سکوت درونی نیز مبادرت ورزد.

  سکوت درونی چه بسا سخت تر از سکوت زبان است و مقدمه ای بر تمرکز عالی فاعل سکوت می باشد. در روزه سکوت درهای ذهن به روی افکار وارداتی و متاثر از حوادث پیرامونی و اوهام وخیالات بسته شده و  ذهن در این مرحله آماده دریافت امواج عقلی صادر شده از دنیا های موازی درون و بیرونی می گردد. در طی مدت سکوت درونی، فعالیت مغزی بخاطر عدم توجه به محیط و عدم تمرکز سیستم اعصاب به تفسیر و تحلیل آن داده ها، موقتا تعطیل گشته و آگاهی محض که در جایگاه روح قرار دارد فرصت می یابد تا به دریافت تاثیرات معنوی ازطریق حواس برتر نایل آید. اما چگونگی تحلیل و تفسیر آن داده ها و دریافت ها، بدون دخالت نیروی مغزی و به علت عدم تطابق آن دریافت ها با ذخیره واژگان و علم زبان شناسی، به نوعی به شخصی شدن مفاهیم آنها برای فاعل سکوت منجر می گردد و اگر عامل سکوت بعد از عمل مراقبه و شهود درصدد تعریف و انتقال این مفاهیم برای دیگران برآید، بواسطه فقر واژگانی متناسب با این مفاهیم انتزاعی، به کمترین حد از موفقیت نایل می آید.

فاعل روزه سکوت، منقطع از محیط و ارتباط با همنوعان خویش نیست، یک عامل در عین حال که در سخن گفتن بیرونی و درونی خست به خرج می دهد، اما ارتباطش با محیط هرگز قطع نشده و خود را از ثمرات چنین ارتباطی در تکمیل تجارب حیات و خلقت حتی برای لحظه ای غفلت نمی ورزد. اما در حین حال فاعل در این مراقبه، ذهن را از دریافت تاثیرات محیطی موقتا رها کرده و فرصت بازیابی و سرکشی به اندوخته ها و تجارب گذشته را به دست می آورد. درا ین رجعتی که روح به گذشته خویش می کند به یادآوری خاطرات تاثیرگذار در بلوغ شخصیتی خویش می پردازد و با تمرین سکوت و تمرکز بر درون، به نظم بخشی آگاهی درونی و فایل های طبقه بندی شده ذهنی همت گماشته و با هدف بازسازی و تقویت نقاط پررنگ و مثبت شخصیتی و یا زدودن نقایص آن، ازطریق حذف و یا عقب راندن فایل هایی که حاوی خاطرات و تجارب مثبت و یا منفی در گذشته های دور و نزدیک بوده، تلاش می نماید. درواقع بازگشت به درون از راه روزه سکوت، ورود به دنیای تاریک و هزارتوی ذهن برای بازیابی و درنهایت نظم بخشی به فضایی است که در آن پر از  خاطرات تلخ و شیرین  هبوط و رجعت روح است و  بر اثر حجم نامحدود و نامتنهایی این فضای ذهنی که به اندازه طول تاریخ جدایی روح از سرمنشا الهی خویش از جهان هفتم روحی به جهان های تحتانی و مادی است، گسترش می یابد.

یک تمرین برای مراقبه سکوت

 1- در محیطی آرام و ساکت و کم نور نشسته و ذهن را به طرف آگاهی درونی معطوف کنید.

2- به هیچ چیز و چیز کس فکر نکنید و از تصویرسازی و خیال آفرینی اجتناب کرده و با نیت اینکه قرار است به روزه سکوت مبادرت ورزید از خداوند متعال کمک بخواهید.

3- پس از دستیابی به آرامش نسبی به ضمیر آگاه و ناخودآگاه اینطور تلقین و سفارش کنید که از هم اکنون تا مدتی مشخص (مثلا تا پایان آن روز) به جز مواقع اضطرار با هیچ کس حرف نزنید. (بدیهی است اگر همکاران و یا اعضای خانواده سوالی از ما بپرسند مجاز به پاسخ دادن به آنها هستیم اما حتی الامکان از حضور در مکان ها و جمعی که باعث می شود ما با آنها هم صحبت شویم می بایست اجتناب ورزیم).

4-  در حین انجام روزه سکوت از فکر کردن به امور واهی و خیالات مزاحم و همچنین حرف زدن ذهنی با خود و یا افرادی که در ذهن آنها را خیال پردازی کرده ایم، اجتناب ورزیم.

5-  از تصویرسازی ذهنی  در طول روزه سکوت می بایست دوری کنید.

6- هر زمان که مجبور شدید به سوالی از دیگران پاسخ دهید، سعی کنید با کوتاه ترین جمله پاسخ داده و اگر مقدور است با اشاره دست و یا سر پاسخی سریع داده و خود را از معرکه دور سازید.

7- نگاهی سریع و دزدکی به پیرامونتان و افرادی که دوروبرتان هستند بیندازید تا باعث ایجاد سوال و یا درگیری در جریاناتی نشوید که مجبور به سخن گفتن و یا تفکر درباب آن موضوع شوید. 

بعد از پایان مراقبه به تلافی آنکه یک روز و یا مدتی معین روز سکوت داشتید پرحرفی نکرده و این عادت کم صحبت کردن و کم فکر کردن درباره موضوعات پیش پا افتاده و نفسانی را در خود پرورش دهید. 

موفق باشید.